Economist fjallar um niðurfærslu húsnæðislána í Bandaríkjunum

Brezka tímaritið The Economist segir í forystugrein, að 25% heimila í Bandaríkjunum séu með neikvæða eiginfjárstöðu. Miklar umræður erui nú í Bandaríkjunum um, hvort bankar hafi brotið lög við að endurheimta fasteignir, sem ekki hefur verið greitt af. Bankarnir halda því fram, að um minniháttar vandamál sé að ræða en sumir þeirra hafa þó frestað nauðungarsölum á meðan málið er kannað, eins og fram hefur komið hér á Evrópuvaktinni.

Economist segir, að hagsmunum bæði lánveitenda og þjóðfélagsins í heild yrði betur borgið með endurskipulagningu lána en nauðungarsölum. Bæði Obama og Bush-stjórnin sem á undan fór, hafi reynt þá leið að lengja í lánum og lækka þar með mánaðarlegar afborganir. Þetta hafi þó ekki reynzt vel í ljósi þess hversu mörg heimili eru eftir sem áður með neikvæða eiginfjárstöðu.

Tímaritið segir, að betri leið væri að lækka höfuðstólinn, sem yrði húseigendum mikil hvatning til þess að borga skuldir sínar. Bankarnir geri sér grein fyrir að með þeirri aðferð muni þeir fá meiri peninga til baka en hafa engu að síður fyrirvara á henni vegna þess, að aðrir muni þá óska eftir því sama. Að auki muni mörg veð í sömu eign gera niðurfærslu lána flókna. Þar að auki óttist bankarnir málsóknir frá hinum raunverlegu eigendum þessara fasteignabréfa.

Economist spyr hvort leiðin sé sú, að ríkið greiði bönkunum peninga til þess að standa undir niðurfærslu á höfuðstól og segir að sú leið sé tæpast fær vegna þess, að skattgreiðendur vilji ekki taka á sig þann kostnað. Önnur leið væri að breyta gjaldþrotalöggjöf þannig að dómstólar gætu unnið þetta verk en það sé hins vegar erfitt að traðka þannig á gildandi samningum og eignarrétti.

Economist mælir með hófsamari aðgerðum til þess að mjaka bönkum í þá átt að færa niður verðmæti annarra veðrétta en þess fyrsta, sem oft séu alltof hátt metnir í bókum bankanna. Fjárveitingum, sem nú er beitt til þess að koma í veg fyrir nauðungarsölur í Bandaríkjunum ætti að beina til þess að lækka höfuðstól skulda. Þingið ætti að setja löggjöf, sem verndi banka fyrir málsókn frá eigendum fasteignabréfa og bjóða upp á hagstæða skattameðferð, þar sem lánveitandi og skuldunautur komi sér saman um að báðir njóti hagnaðar af hækkandi fasteignaverði ef til þess komi.

Economist segir, að sú athygli, sem nú beinist að nauðungarsölum í Bandaríkjunum opni tækifæri fyrir nýja byrjun á fasteignamarkaðnum.