Ótti við fjármálaleg ragnarök í Evrópu segir danskur hag­fræðingur

Innan evru-svæðisins ræður ótti við skelfilegt hrun því að Grikkland er ekki orðið gjaldþrota segir Jacob Graven, aðalhagfræðingur Sydbank í Danmörku. Hann segir að Grikkland sé gjaldþrota og ekki sé nein leið til að komast hjá afleiðingum þess.

Graven segir að ástæðan fyrir því að gjaldþrotinu hafi ekki verið lýst fyrir löngu sé að stjórnmálamenn og fépsýslumenn innan ESB óttist að viðurkenning á því muni leiða til fjárhagslegs hruns, sem geti leitt til ríkisgjaldþrota annars staðar og gífurlegs taps banka innan evru-svæðisins.

„Menn eru einfaldlega ekki tilbúnir til að horfast í augu við hið mikla tap bankanna. Menn eru hræddir um að þetta leiði til fjármálalegra ragnaraka í allri Evrópu,“ sagði Jacob Graven í viðtali við Børsen TV í Danmörku.

Graven segir að dómínó-áhrif ríkisgjaldþrots í Grikklandi gætu orðið mismunandi. Víst sé að eigendur grískra ríkisskuldabréfa muni tapa andvirði þeirra. Þar með myndu bankar tapa mörgum milljörðum, einkum þýskir og franskir bankar, sem áttu á þriðja ársfjórðungi 2010 um 50 milljarði dollara í grískum ríkisskuldabréfum samkvæmt upplýsingum frá seðlabanka seðlabankanna, BIS í Basel.

„Þá er einnig mjög líklegt að einkaaðilar í Grikklandi tapi stórfé og þar koma þýskir og franskir bankar enn til sögunnar, því að þeir hafa lánað háar fjárhæðir til fyrirtækja og einkaaðila í Grikklandi,“ segir Jacob Graven.

Samkvæmt skýrslu BIS hafa þýskir og franskir bankar samtals lánað opinberum og einkaaðilum í Grikklandi, annar svegar 69,4 milljarða dollara og hins vegar 92 milljarða dollara.

Áhrifin af grísku ríkisgjaldþroti gætu einnig orðið þau að mati Gravens að önnur skuldsett evru-ríki færu sömu leið. Þar eru Portúgal og Írland fremst í röðinni. Féllu þau mundi boltinn velta áfram og þungi hana og umfang aukast.

Í gögnum frá BIS má sjá, að spænskir bankar eiga 108,6 milljarða dollara útistandandi í Portúgal. „Það er risavaxin fjárhæð,“ segir Jacob Graven. Spánskir bankar eru þannig í fremstu víglínu verði Portúgal gjaldþrota.

„Tapi spánskir bankar stórfé getur það – í versta falli – leitt til skriðu. Þá lenda þýskir og franskir bankar nefnilega í víglínunni, því að þeir hafa lánað mikið til Spánar. Ástæða er til að óttast að tap eins kalli á tap annars og síðan leiði það til skriðu,“ segir Jacob Graven í samtalinu við Børsen TV.

Hann telur að grískt ríkisgjaldþrot í raun óhjákvæmilegt á næsta eða þarnæsta ári. Hann útilokar þó ekki að ESB og Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn grípi til nýrra björgunaraðgerða í þágu Grikklands þegar núverandi björgunarsjóður hverfur árið 2013, jafnvel þótt þær yrðu mjög óvinsælar meðal almennings í þeim löndum, sem verða að standa undir kostnaði við aðgerðirnar.

„Þetta verður aðeins til málamynda og deyfir kvölina. Ég tel að ekki verði komist hjá því að horfast í augu við hið versta. Grikkir verða fyrr eða síðar færa niður skuldir sínar, eins og sagt er. Þeir sem hafa fest fé sitt í grískum ríkisskuldabréfum fá ekki fé sitt endurgreitt – að minnsta kosti ekki alla fjárhæðina á umsömdum tíma,“ segir Jacob Graven.

Heimild: Jyllands-Posten