Örlítið brot dóma í norskum dómstólum byggjast á EES-rétti

Á árunum 1994 til 2010 hefur EES-samningurinn aðeins haft áhrif á 252 dóma af 255.000 sem hafa fallið í norskum dómstólum á þessum árum. Þar af hefur Hæstiréttur Noregs aðeins dæmt 52 mál á grundvelli ESB-laga. 177 mál í lögmannsréttinum, norska millidómstiginu, hafa byggst á ESB-lögum og sé málum í héraðsdómi bætt við verða málin alls 252 á 16 árum.

Frá þessu er skýrt í norska netblaðinu ABC og byggist fréttin á úttekt sem Halvard Haukeland Fredriksen við Háskólann í Bergen hefur samið vegna úttektar á samskiptum Noregs og ESB.

Í blaðinu segir að í umræðum um EES-samninginn sé fullyrt að Norðmenn verði að beygja sig undir næstum alla ESB-löggjöfina. Þetta hlyti því að birtast í þeim réttarheimildum sem dómarar leggðu til grundvallar í niðurstöðum sínum.

ABC Nyheter spurði norska dómstólaráðið hve margir hefðu gengið frá því að EES-samningurinn tók gildi árið 1994. Tölfræði ráðsins sýnir að í héraði hafi fallið 224.538 dómar, í lögmannsréttinum 30.505 dómar og hæstiréttur fær um 50 mál til meðferðar ár hvert.

Tölurnar sýni að innan við eitt af þúsund málu sem dæmd eru í Noregi byggist á ESB-löggjöf.

ABC ræðir við Halvard Haukeland Fredriksen og segir við hann að oft sé sagt að í Noregi innleiði stjórnvöld 99% af ESB-lögum. Þá spyr blaðið hvort honum hafi komið á óvart hve lítil áhrif EES-löggjöfin hafi á norskan rétt.

Fræðimaðurinn segir að afstaðan mótist af því hve vel maður þekki til mála, sér komi þessi tala á óvart. Þegar rætt sé um EES-samninginn verði menn að hafa í huga að mikið af reglunum sem þar komi við sögu séu tæknilegs eðlis og leiði aldrei til réttarágreinings. Hann segir að tölurnar sýni að um hreint smáræði sé að ræða, á hinn bóginn verði menn einnig að líta til þess hve mikilvæg einstök mál séu. Í því sambandi verði að líta til þess að hlutfall málanna í hæstarétti sé hærra. Blaðið segir að þar sé það þó ekki nema um 10% og því ekki í neinu samræmi við talið um áhrif ESB-laga í Noregi. Halvard Haukeland Fredriksen segir að það sé rétt. Af umræðunum mætti oft ætla að annað hvort mál snúist um EES. Menn verði þó að hafa í huga að ríkið reki aðeins þau mál fyrir réttinum sem það telji sig munu vinna.