Sænsku launþegasamstökin leggjast alfarið gegn aðild Svía að væntanlegum evru-samningi

Sérfræðingar sænsku launþegasamtakanna, Thomas Janson, ráðgjafi TCO, bandalags opinberra starfsmanna, um ESB-málefni og Claes-Mikael Jonsson, lögfræðingur LO, alþýðusambambandsins, leggjast alfarið gegn aðild Svía að væntanlegum evru-samningi. Þeir telja að hann muni auka hættu á atvinnuleysi og verri kjörum launamanna. Svíar höfnuðu aðild að evru-samstarfinu í þjóðaratkvæðagreiðslu árið 2003. Kannanir sýna að um þessar mundir eu 88% Svía andvígir upptöku evru.

Bj. Bj.

Mótmælabúðir við Seðlabanka Evrópu í Frankfurt í nóvember 2011.

Sem aðildarríki ESB án evru er Svíþjóð eitt níu ESB-ríkja sem stendur til boða að gerast aðili að evru-samningnum sem unnið er að eftir fund leiðtogaráðs ESB í Brussel 9. desember. Boðað er að samningurinn verði staðfestur á leiðtogafundi evru-ríkja í mars 2012. Sænsk stjórnvöld verða á næstunni að ákveða hvort þau ætli að gerast aðili að samningnum. Fyrrnefndir sérfræðingar alþýðusamtakanna leggjast gegn því eins og sjá má á grein sem þeir rituðu á vefsíðuna europaportalen.se 28. desember 2011.

Hér fer útdráttur úr greininni:

„Leiðtogar ESB-ríkjanna hafa þannig [með samþykkt sinni um evru-samninginn] breytt kreppunni á evru-svæðinu í agavandamál sem getur leitt til þess að enn meiri samdráttur verði í Evrópu, atvinnuleysi aukist, laun og eftirlaun lækki í samræmi við það. Þetta kann að hafa alvarlegar afleiðingar fyrir Svía. Alþýðusambandið (LO) og Bandalag opinberra starfsmanna (TCO) hafa þess vegna lýst andstöðu við aðild að [evru-]samningnum.

Stuðningsmenn aðildar Svía segja annars vegar að samningurinn breyti ekki reglum um fjárlagagerð í Svíþjóð og hins vegar að Svíar tapi áhrifum ef við verðum ekki þátttakendur. Hvorug rökin standast.

Meiri sveigjanleiki er við gerð sænskra fjárlaga en boðuð ákvæði í væntanlegum evru-samningi heimila – það er kostur. Reglur okkar eru ekki bundnar í stjórnarskrá heldur mótast af ákvörðunum þingmanna hverju sinni. … Í Svíþjóð getum við lagað ríkisfjármálastefnu okkar að eigin þörfum. Það er meirihluti þingmanna sem ákveður fjárlagarammana.

Í evru-samningnum er einnig að finna sjálfvirkar stöðugleikareglur. … Ætli ríki að fylgja reglunum kunna þau að verða neydd til að minnka velferð borgaranna og fjárfestingu í atvinnuskapandi verkefnum á samdráttarskeiði sem getur leitt til mikils tjóns fyrir efnahags- og atvinnulífið. Undir yfirþjóðlegum reglum um ríkisfjármál minnkar sveigjanleikinn. Það er ekki aðeins óskynsamlegt, það kemur í veg fyrir að meirihluti þingmanna geti tekið raunsæjar ákvarðanir um ríkisútgjöld sem reistar eru á lýðræðislegum grunni.

Þá er einnig sagt að Svíar muni tapa áhrifum ef þeir verði utan evru-samningsins. Ef draga má ályktanir af þeim drögum að samningi sem hefur verið lekið stenst þetta alls ekki. Svíar mundu tapa miklum áhrifum yrðu þeir aðilar að samningnum. Samkvæmt textanum hafa mörg ákvæði hans í för með sér skyldur fyrir alla sem eiga aðild að samningnum. Þar má nefna ríkisfjármálareglurnar og skylduna til að framkvæma það sem kallað er kerfislegar umbætur sé brotið gegn reglunum og skylduna til að spyrja evru-ríkin áður en eitthvert ríki ætlar að ráðast í meiriháttar efnahagsumbætur. Svigrúm sænskra yfirvalda til töku ákvarðana þrengist umtalsvert.

Þá liggur ljóst fyrir að áhrifavaldið verður aðeins hjá evru-löndunum. Samkvæmt samningsdrögunum verða það evru-löndin ein sem eiga fulltrúa á evru-leiðtogafundunum þar sem hin sameiginlega stefna verður mótuð. Jafnvel þótt Svíar ætli að fella eigin efnahagsstefnu að stefnu annarra landa fáum við ekki aðild að ákvörðunum og sömu áhrif og fylgismenn aðildar segja að sé mikilvægur þáttur í aðild okkar að evru-samningnum.“