Dómsmála­stjóri ESB vill stofna leyniþjónustu ESB árið 2020 - segir nauðsynlegt að skapa mótvægi við Bandaríkin

Viviane Reding

Viviane Reding , dómsmálastjóri ESB, vill að Evrópusambandið stefni að því að koma á fót eigin leyniþjónustu frá og með árinu 2020. Þetta kom fram í viðtali við hana í gríska dagblaðinu Naftemporiki mánudaginn 4. nóvember þegar rætt var við hana um hleranir Bandaríkjamanna. „Við verðum að styrkja stöðu Evrópu á þessu sviði svo að við stöndum jafnfætis bandarískum félögum okkar á leikvellinum.“

Dómsmálastjóri ESB sagði einnig:

„Ég mundi þess vegna vilja nýta þetta tilefni til að gera samning um öflugra leyniþjónustusamstarf milli aðildarríkja ESB – það mundi gera okkur kleift að tala einum sterkum rómi við Bandaríkjamenn. Það verður að veita NSA mótvægi. Langtímamarkmið mitt er því að koma á fót Evrópskri leyniþjónustu árið 2020.“

Nú þegar er nokkurt samstarf á milli leyniþjónusta ESB-ríkjanna. Þær skiptast á trúnaðarupplýsingum um átök og hryðjuverkaógnir á vettvangi IntCen sem starfar innan vébanda utanríkisþjónustu ESB. Sérfræðingar í hryðjuverkavörnum hittast auk þess í svonefndum CP931 vinnuhópi undir handarjaðri ráðherraráðs ESB.

Utan vébanda ESB hittast leyniþjónustustjórar í hópi sem ber heitið Club de Berne og í undirhópi hans, Counter Terrorism Group, gagn-hryðjuverkahópur.

ESB aflar sér upplýsinga með því að senda fulltrúa IntCen til ríkja utan ESB til að kynna sér stöðu mála. Þeir heimsækja viðkomandi lönd í samkomulagi við stjórnvöld landsins.

Utanríkisþjónusta ESB fær frásagnir og skýrslur frá 13 borgaralegum og hernaðarlegum skrifstofum sem hún heldur úti á hættusvæðum, þar má nefna Eulex í Kósóvó og EUTM í Malí.

Á vegum utanríkisþjónustu ESB starfa um 40 svæðisbundnir öryggissérfræðingar sem senda frásagnir frá óróasvæðum eins Líbanon og Líbíu. Þá er einnig haldið úti hermálafulltrúum í nokkrum ESB-sendiráðum.

ESB-embættismaður sagði EUobserver að Reding hefði lýst einkaskoðun sinni í gríska dagblaðinu, hún hefði ekki rætt hugmynd sína innan framkvæmdastjórnar ESB. Ekki væri unnt að hrinda áformum hennar í framkvæmd nema með breytingu á ESB-sáttmálum. Málið yrði ekki tekið neins staðar á dagskrá fyrr en eftir ESB-þingkosningarnar í maí 2014.

Hugmynd um þetta kom til umræðu strax á árinu 2004. Þá lögðu Austurríkismenn og Belgar til að leyniþjónusta ESB kæmi til sögunnar. Tillagan var reifuð skömmu eftir að 200 manns höfðu fallið í árás á lestarstöð í Madrid. Frakkar, Þjóðverjar og Bretar tóku tillögunni fálega.

Í frásögn EUobserver segir að í Austurríki hafi menn enn áhuga á ESB-leyniþjónustustofnun. Á hinn bóginn sjáist þess engin merki að stór ESB-ríki séu annarrar skoðunar en fyrir 10 árum.