Litháen: Ótti við innrás Rússa eykst - leiðbeingum dreift í skólum vegna viðbragða við sprengjuárás

Í austurríska blaðinu Kurier birtist miðvikudaginn 25. mars frétt um að í Litháen óttuðust menn innrás frá Rússlandi. Vitnað er í Daliu Grybauskaite, forseta Litháens, sem hafi nýlega krafist þess í Brussel að refsiaðgerðir gegn Rússum yrðu hertar, ekki dygði aðeins að framlengja þær. Það væri með öllu „tilgangslaust“ að ætla að ræða frekar við Rússa.

Á kortinu sést Kaliningrad á landamærum Póllands og Litháens. Rússar ráða ríkjum í Kaliningrad og Litháar óttast að þeir muni beita valdi til að eignast leið inn í Belarus - Hvíta-Rússland, einskonar leppríki Pútíns.

Í blaðinu segir að tæplega 3 milljónir íbúa NATO-landsins Litháens virðist í alvöru telja að Rússar muni beita þá hervaldi. Rússar kunni að grípa til sama ráðs og í Úkraínu: að krefjast ráða yfir landi sem nú tilheyrir Litháen.

Haft er eftir Marius Laurinavicius. sérfræðingi við Greiningarstofnun austur-evrópskra málefna í Vilnius, höfuðborg Litháens, að Rússar kunni að krefjast þess að fá að ráða yfir hindrunarlausri leið milli yfirráðasvæði síns í Kaliningrad við Eystrasalt og leppríkis síns Hvíta-Rússlands, þessi leið liggur þvert um Litháen.

Mikill meirihluti þingmanna í Litháen samþykkti á dögunum að taka upp almenna herskyldu í landinu að nýju.

Kurier segir að gerðu Rússar árás myndi hraðliðssveitir NATO sem þegar hefur verið komið á fót þurfa þrjá daga til að verða komnar á vettvang. Litháar yrðu að gera varist sjálfir í þessa daga segir Grybauskaite sem kallar Rússland „hryðjuverkaríki“ og vill að NATO sendi nú þegar lið til lands síns. Að hennar mati minnki líkur á innrás Rússa í réttu hlutfalli við fjölda erlendra hermanna í landinu.

Litháar óttast mest Iskander-eldflaugar Rússa í Kaliningrad. Þær má hlaða með kjarnorkusprengjum. Nú hefur varnarmálaráðuneytið Litháens dreift leiðbeiningum til skólabarna þar sem skýrt er til hvaða ráða beri að grípa verði gerð sprengjuárás, einnig hefur verið stofnað til æfinga vegna loftrárása og fólki leiðbeint hvar finna megi loftvarnabirgi. Þá eru fleiri hermenn sýnilegir á götum Vilnius en áður.

Ágreiningur hefur verið um gasviðskipti milli Rússa og Litháa sem til skamms tíma voru 100% háðir gasi frá Rússum. Undir árslok 2014 tóku Litháar að flytja inn gas með skipum frá Noregi. Frá árinu 2012 hafa Litháar deilt við rússneska fyrirtækið Gazprom fyrir dómstólum vegna ákvarðana um hækkun verðs á gasi. Búist er við að dómur gangi í haust og hafa Litháar þegar gert ráðstafanir í fjárlögum sínum verði þeir dæmdir til að greiða Gazprom 1,5 milljarð dollara í skaðabætur.

Bj. Bj.