Ríkisendurskoðun birti reglulegar upplýsingar um kostnað við aðildarumsókn

Hér á Evrópuvaktinni birtist um helgina frétt um mjög nákvæma greinargerð, sem ríkisendurskoðun á Írlandi hefur birt opinberlega um kostnað írskra stjórnvalda vegna fjármálakreppunnar. Greinargerðin er svo nákvæm að tilgreint er hvað tiltekin lögfræðistofa þar í landi fékk greitt fyrir ráðgjöf vegna vandamála írsku bankanna og í ljós kom að sú stofa hafði fengið greiddar sem svaraði rúmlega 500 milljónum íslenzkra króna fyrir vinnu sína.

Upplýsingagjöf af þessu tagi vekur upp spurningar um, hvort betur megi gera hér á Íslandi. Nú skal tekið fram, að starfshættir Ríkisendurskoðunar hljóta að teljast til fyrirmyndar og það var mikilvæg ákvörðun, þegar sú stofnun var færð undir Alþingi. En er kannski hægt að gera enn betur?

Enn er það svo, að einstakir þingmenn leitast við að fá fram upplýsingar um tiltekna útgjaldaliði og svo hefjast deilur um það, hvort svörin séu fullnægjandi. Slíkar fyrirspurnir og umræður eiga að vera óþarfar ef upplýsingagjöf Ríkisendurskoðunar er einfaldlega aukin og engin ástæða til annars. Það eru skattgreiðendur, sem borga og þeir eiga rétt á að vita fyrir hvað þeir eru að borga.

Eitt af því sem æskilegt er að birta reglulegar upplýsingar um er kostnaður okkar við aðildarumsóknina að Evrópusambandinu. Kostnaður við aðildarumsóknina er verulegur og þess vegna væri eðlilegt að birta í mánuði hverjum nýjustu staðfestar tölur um þann kostnað. Og jafnframt verður að ganga út frá því sem vísu, að Ríkisendurskoðun tryggi að sá kostnaður sé ekki falinn inn í tölum um aðra kostnaðarliði utanríkisþjónustunnar.

Evrópusambandið hefur boðið fram 4 milljarða íslenzkra króna til að standa undir kostnaði við aðild Íslands. Það framlag er háð mótframlagi af Íslands hálfu, sem talið er nema um einum milljarði króna. Deilt er um það innan ríkisstjórnarinnar, hvort taka eigi við þessum peningum. Það er önnur saga. Verði tekið við þeim að einhverju leyti skiptir máli að fram komi hvernig mótframlaginu er háttað og um hve mikla fjármuni er að ræða.

Bæði hér og annars staðar hafa stjórnvöld á orði, að þau vilji gagnsæi í meðferð almannafjár. Þeir tala að vísu mest um gagnsæi, sem leggja minnsta áherzlu á það í raun. Núverandi stjórnarflokkar hafa í málflutningi sínum lagt mikla áherzlu á gagnsæi í stjórnarathöfnum. Hins vegar hefur lítið farið fyrir því m.a. í sambandi við aðildarumsóknina að Evrópusambandinu.

En hver sem skoðun manna kann að vera á þeirri umsókn og aðild sem slíkri ættu allir að geta verið sammála um, að eðlilegt sé að þeir, sem borga kostnaðinn, skattgreiðendur, séu reglulega upplýstir um hver hann er.

Til þess að gera það þarf enga ákvörðun ríkisstjórnar. Ríkisendurskoðun getur á eigin vegum ákveðið að birta reglulegar upplýsingar um þann kostnað.