Hver verður aðild Íslands að öryggismálum í norðurhöfum?

Í fréttum Evrópuvaktarinnar í dag kemur fram, að Danir undirbúi nú frekari fjárframlög til öryggismála á norðurslóðum og að um milljarða danskra króna sé að ræða. Þar er bæði um að ræða aukið framlag þeirra til björgunarmála á svæðinu, eftirlit með herskipaferðum, aðstaða til umhverfisverndar o.sv. frv. Jafnframt kemur fram, að um þetta sé pólitísk eining í Danmörku en á sama tíma koma fram raddir á danska þinginu um að Danir eigi að krefjast meiri hlutdeildar í auðlindatekjum Grænlendinga. Því hafnar forystumaður heimastjórnar Grænlands algerlega. Auðvitað geta Danir sagt við Grænlendinga: Við erum að leggja þessa peninga fram í ykkar þágu og eðlilegt að eitthvað komi á móti. En Grænlendngar geta svarað og sagt: Við höfum ekki beðið ykkur um þetta og þið getið dregið ykkur í hlé. Við leitum þá annarra leiða.

Þessar umræður í Danmörku um aukin framlög til öryggismála á Norðurslóðum vekja hins vegar upp spurningar um stöðu okkar Íslendinga í þessum málum.

Við erum aðilar að Norðurskautsráðinu. Við eigum mikilla hagsmuna að gæta. Þáttur í að gæta okkar hagsmuna er að við tökum einnig þátt í að byggja upp aðstöðu til leitar og björgunar í norðurhöfum og að við getum lagt eitthvað af mörkum til umhverfisverndar eða björgunaraðgerða vegna umhverfisslysa. Það getur líka verið spurning fyrir okkur, hvort við getum tekið þátt í hernaðareftirliti á þessu svæði með einhverjum hætti.

Þessar umræður hafa ekki farið fram hér að nokkru marki. Þær þurfa hins vegar að fara fram. Og við verðum að gera okkur grein fyrir því, að við getum ekki bara búizt við tekjum vegna legu lands okkar á þessu miklvæga hafsvæði. Við þurfum líka að taka á okkur einhvern kostnað.