Kínverjar sjá tækifæri til fótfestu á Svalbarða

Hér var sagt frá því þriðjudaginn 29. apríl að í Noregi teldu menn líklegt að Kínverjar hefðu áhuga á að kaupa land á Svalbarða sem er í einkaeign og hefur verið boðið til sölu. Í norska blaðinu VG hafði birst frétt um að eigendurnir hefðu lengi rætt við fulltrúa norska ríkisins, sem á næstum allt land á Svalbarða, um að það keypti af þeim landið. Áhugaleysi ríkisins í viðræðunum væri túlkað á þann veg að það hefði ekki áhuga á viðskiptunum.

Miðvikudaginn 30. apríl birtist forsíðufrétt í Hong Kong-blaðinu South China Morning Post (SCMP) um málið og þar segir að Kínverjar hafi nú tækifæri til að kaupa sér „fyrstu fótfestu“ á norðurhjara. Öllum lesendum blaðsins er ljóst af lestri fréttarinnar og uppslætti hennar á forsíðu þess að ritstjórnin telur um einstakt og mikilvægt tækifæri fyrir Kínverja að ræða.

Í blaðinu er meðal annars vitnað í norska heimskautafræðinginn Willy Østreng sem segir að kaupi Kínverjar landið „fái þeir þar fasta fótfestu“. Hann bendir hins vegar á að kauptilboð kunni að berast frá öðrum löndum. Sárasjaldan sé land á Svalbarða til sölu og ráðstöfun á landi þarna kunni að snerta svæðisbundið öryggi á þessum slóðum. SCMP vitnar enn í Østreng sem segist vænta þess að ríkisstjórnin endurmeti afstöðu sína með tilliti til öryggishagsmuna. Fjölskyldan sem eigi landið hafi á hinn bóginn frelsi til að selja það.

Í fréttum norskra fjölmiðla um málið er minnt á að Kínverjar hafi hin síðari ár sýnt sívaxandi áhuga á norðurslóðum. Kína hafi á árinu 2013 fengið fasta áheyrnaraðild að Norðurskautsráðinu „þrátt fyrir hið slæma samband milli Noregs og Kína“ eins og segir í Dagbladet. Þá er minnt á að kínverski auðmaðurinni Huang Nubo hafi síðan 2011 reynt að kaupa stórt land á Íslandi að sögn til að þróa ferða- og útisvistarþjónustu. Íslensk stjórnvöld hafi að lokum tekið sig til og sagt nei vegna strategískra öryggissjónarmiða.

Hér skal engu spáð um niðurstöðu þessa máls hjá norskum stjórnvöldum. Ráðamenn segjast hafa heimildir til afskipta af sölunni en alþjóðasáttmáli gildir um stjórnsýslulegt forræði Norðmanna á hinum stóra eyjaklasa fyrir norðan Ísland þar sem þeir og Rússar hafa fast aðsetur undir stjórn norsks sýslumanns.

Við Íslendingar höfum að eigin raun kynnst því að ekki er einfalt við að eiga fái kínverskur auðmaður augastað á jörð. Huang Nubo taldi að í krafti auðs síns og áhrifa innan Samfylkingarinnar yrðu honum allar leiðir færar á Íslandi. Eftir að annað kom í ljós hefur hann annaðhvort beitt fagurgala eða hnjóðsyrðum til að koma ár sinni fyrir borð. Honum tókst með aðstoð spunaliða meira að segja að draga suma sveitarstjórnamenn á norðausturlandi á asnaeyrunum og enn talar hann eins og hann muni fá nægilega marga innan íslenska stjórnkerfisins á sitt band til að ná hér fótfestu.

Umræðurnar um landsöluna á Svalbarða minna á að ekki er allt sem sýnist í þessu efni. Íslensk stjórnvöld eiga að taka af skarið gagnvart Huang Nubo og reka hann af höndum sér. Það er ólíðandi að hann tali niður til íslensku stjórnsýslunnar og láti jafnframt eins og hún muni að lokum hlaupa á eftir duttlungum hans.