Ætlar ríkis­stjórnin að þegja þunnu hljóði?

Það verður fróðlegt að fylgjast með því, hvort ríkisstjórnin sér ástæðu til að gera þjóðinni almennt og stuðningsmönnum sínum sérstaklega grein fyrir því af hverju hún virðist hafa ákveðið að láta tillögu utanríkisráðherra um afturköllun aðildarumsóknar Íslands að Evrópusambandinu gufa upp og af hverju hún hefur bersýnilega ákveðið að efna ekki til sumarþings til þess að afgreiða tillöguna.

Gamlir menn með reynslu af þingstörfum sögðu í vetur, þegar tillaga utanríkisráðherra var lögð fram, að hún mundi ekki ná afgreiðslu á þessu þingi vegna þess að búið væri að breyta þingsköpum á þann veg, að stjórnarandstaða gæti stöðvað mál með endalausum umræðum um fundarstjórn forseta. Þeir hinir sömu virðast hafa haft rétt fyrir sér.

En það skýrir ekki þá ákvörðun að efna ekki til sumarþings og afgreiða málið þar. Halda forystumenn ríkisstjórnarinnar að það verði hægar um vik að afgreiða tillöguna í haust? Vilja þeir losna við þingið? Ef svo er telst það tæplega lýðræðislegur hugsunarháttur.

Eins og forystumenn ríkisstjórnarinnar vita mæta vel snýst mótbyrinn, sem þeir mættu í vetur ekki um efni tillögu ríkisstjórnarinnar. Hann snýst um þá upplifun almennings að þeir hafi fyrir síðustu þingkosningar lofað aðkomu þjóðarinnar að málinu.

Fyrrverandi ríkisstjórn vinstri flokkanna og meirihluti hennar á þingi hafnaði því að spyrja þjóðina í þjóðaratkvæðagreiðslu, hvort hún vildi sækja um aðild að Evrópusambandinu. Það voru örlagarík pólitísk mistök af hálfu þeirra flokka. En af þeim ástæðum er eðlilegt að þingið sjálft afgreiði tillögu utanríkisráðherra um afturköllun þeirrar umsóknar sem þingið og aðrir ekki tóku ákvörðun um að leggja fram.

Stjórnarflokkarnir komast hins vegar ekki hjá því að horfast í augu við eigin yfirlýsingar um þjóðaratkvæðagreiðslu. Þess vegna er eðlilegt að lokinni afturköllun umsóknar að þeir leggi fyrir þjóðina á þessu kjörtímabili þá grundvallarspurningu hvort hún vilji aðild að Evrópusambandinu. Komi í ljós að meirihluti Íslendinga vilji ganga í Evrópusambandið hlýtur sá meirihluti að ráða. Komi í ljós að meirihluti Íslendinga vilji ekki aðild að Evrópusambandinu er málið afgreitt.

Það er alger lágmarkskrafa að núverandi ríkisstjórn geri grein fyrir viðhorfi sínu til þessara grundvallaratriða áður en þingið verður sent heim og að hún gefi yfirlýsingu þar um.