Frakkland: Víðtækar heimildir veittar til hlerana, eftirfarar og njósna vegna hættu af hryðjuverkum

Manuel Valls, forsætisráðherra Frakka, kynnti fimmtudaginn 19. mars nýjar reglur um heimild yfirvalda til að hlera síma og netsamskipti. Sagði hann gildistöku þeirra nauðsynlega vegna þess að þjóðin hefði aldrei fyrr staðið frammi fyrir jafnmikilli ógn frá hryðjuverkamönnum.

„Af því að okkur er oft ekki fært að segja fyrir um ógnina verða stofnanirnar að hafa vald til að bregðast við í skyndi. Ekki er unnt að þola svæði utan laga og réttar í netheimum,“ sagði forsætisráðherrann þegar hann kynnti nýju reglurnar.

Í reglunum felst að stjórnvöld gera skyldað fjárskiptafyrirtæki að leita í símtala- og netsamskiptaskrám (metadata) og gera lögreglunni viðvart vakni grunsemdir um hryðjuverkastarfsemi. Yfirvöld hafa aðgang að rafrænum samskiptaleiðum og farsímum allra sem tengjast „hryðjuverka“ rannsókn án þess að þurfa fyrst að leita heimildar dómara. Netþjónustufyrirtæki (. Internet Service Providers (ISP)) og símafyrirtæki verða neydd til að láta í té upplýsingar sé þess krafist af yfirvöldum öryggismála.

Afrit af sím- eða tölvusamtölum verða geymt í mánuð og skráning (metadata) í fimm ár.

Leyniþjónustan og öryggislögreglan geta einnig komið fyrir myndavélum og upptökutækjum á einkaheimilum og auk þess sett upp búnað sem skráir hvern innslátt á þá tölvu sem er undir rannsókn. Þá er einnig heimild til að setja eftirfararbúnað í bíla og koma fyrir búnaði sem veitir upplýsingar um númer og skrásetningu nálægra farsíma.

Með hinum nýju reglum hverfa frönsk yfirvöld frá kerfi sem þau segja að hafi algerlega gengið sér til húðar við gæslu almannaöryggis með leynilegum aðferðum. Gengið var til þess verks að endurskoða reglur, aðferðir og tækjakost eftir hryðjuverkaárásina í París hinn 7. janúar 2015.

Á það er hins vegar bent að enn hafi öryggisstofnanir í Frakklandi ekki sambærilegar heimildir til forvirkra aðgerða og gilda í ýmsum öðrum vestrænum löndum til að fylgjast með borgurum þessara landa og útlendingum sem þar dveljast.

Manuel Valls lagði áherslu á að við allar ákvarðanir um framkvæmd hinna nýju reglna yrði gætt „fyllstu nákvæmni“, það yrði að „réttlæta“ allar ákvarðanir um að hefja hlerun eða eftirfylgni, forsætisráðherrann yrði sjálfur að veita heimild og hún gilti aðeins tímabundið. „Hér er alls ekki um almennt eftirlit með borgurum landsins að ræða,“ sagði Valls til að árétta að heimildirnar væru ekki hinar sömu sem má til dæmis finna í bandarísku Patriot-lögunum sem sett voru nokkrum vikum eftir árásina 11. september 2001.

Lögfræðingar, mannréttindasamtök og talsmenn fjarskiptafyrirtækja hafa gagnrýnt nýju reglurnar. Kannanir sýna á hinn bóginn almennan stuðning meðal Frakka við að eftirlit sé hert. Í lok janúar 2015 sögðu 71% aðspurðra að þeir styddu að gripið yrði til hlerana án þess að leita fyrst eftir úrskurði dómara.

Bj. Bj.